Odpowiedzialność zawodowa lekarzy uregulowana w ustawie o izbach lekarskich

Lekarz, to zawód zaufania publicznego. I jest to najprostsza odpowiedź na pytanie, dlaczego lekarz w ogóle podlega odpowiedzialności zawodowej, zwłaszcza w sytuacji, w której jego zachowanie może jednocześnie wyczerpywać znamiona przestępstwa i być oceniane przez sąd powszechny w postępowaniu karnym.

Zawód lekarza można wykonywać jedynie będąc członkiem samorządu zawodowego, a z kolei rolą samorządu zawodowego jest sprawowanie pieczy nad należytym wykonywaniem tego zawodu w granicach interesu publicznego i dla jego ochrony (art. 17 ust. 1 Konstytucji)

Ustawa o izbach lekarskich, w art. 53 przesądza, że do odpowiedzialności zawodowej można pociągnąć członka samorządu zawodowego (czyli lekarza, będącego członkiem izby), za postępowanie niezgodne czy też sprzeczne z zasadami etyki lekarskiej oraz za naruszenie przepisów związanych z wykonywaniem zawodu lekarza.

Są zatem dwie podstawy: czyny sprzeczne z etyką lekarską (a więc zachowania przede wszystkim sprzeczne z Kodeksem Etyki Lekarskiej) oraz czyny sprzeczne z przepisami, które regulują sposób wykonywania zawodu lekarza (np. wynikające z ustawy o zawodzie lekarza i lekarza dentysty). Co istotne zarzut stawiany w postępowaniu w przedmiocie odpowiedzialności zawodowej nie musi opierać się na spełnieniu tych dwóch przesłanek łącznie, może polegać na naruszeniu tylko jednej z nich.

Cechą charakterystyczną tego postępowania jest to, że postępowanie toczy się wewnątrz samorządu zawodowego, a poszczególne rolę procesowe pełnią inni przedstawiciele zawodu. I tak zarówno rzecznik odpowiedzialności zawodowej, jak i sędziowie okręgowego sądu lekarskiego, są czynnymi zawodowo lekarzami.

Postępowanie jest kilku etapowe i częstokroć toczy się od kilku do kilkunastu miesięcy, a w skrajnych przypadkach nawet kilka lat. Jego zwieńczeniem jest wydanie przez okręgowy sąd lekarski orzeczenia, mocą którego obwinionego lekarza uniewinnia się od stawianego mu zarzutu bądź wymierza mu się co do zasady jedną z kar wymienionych w art. 83 ustawy o izbach lekarskich. Najsurowszą z kar jest z pewnością kara pozbawienia prawa wykonywania zawodu.

Warto również pamiętać, że w ramach odpowiedzialności zawodowej nie orzeka się obowiązku zapłaty odszkodowania czy zadośćuczynienia na rzecz poszkodowanego pacjenta.

24.08.2023