23.06.2021

Procedura odwoławcza przy ubieganiu się o dofinansowanie

Bez względu na branżę w jakiej działamy, rodzaj prowadzonej działalności, jej rozmiar, zakres oraz poziom generowanych przez nią obrotów – w każdy z przejawów aktywności gospodarczej nieodłącznie wpisany jest element rywalizacji i dążenia do tego, by zostawić w tyle konkurencję. Zjawisko to towarzyszy także procesowi ubiegania się o dofinansowanie ze środków unijnych. Dobrze jak rywalizacja odbywa się fair play z zachowaniem zasad uczciwej konkurencji i poszanowaniem prawa. Dziś chcemy pokazać jakie środki prawne przysługują ubiegającym się o dofinansowanie firmom na wypadek otrzymania negatywnej decyzji o dofinansowaniu. Jak w praktyce przebiega taki proces? 

Procedury obowiązujące przy aplikowaniu o środki z funduszy unijnych zostały szczegółowo opisane w tzw. ustawie wdrożeniowej (ustawie z dnia 11 lipca 2014 r. o zasadach realizacji programów w zakresie polityki spójności finansowanych w perspektywie finansowej 2014-2020). Wybór projektów do dofinansowania następuję w jednym z dwóch trybów: konkursowym i pozakonkursowym. Ponieważ w przypadku pomocy kierowanej do przedsiębiorców selekcji projektów dokonuje się zwykle w trybie konkursowym, w dalszej części artykułu skupię się na regulacjach odnoszących się do tego właśnie trybu.

Konkursy ogłaszane przez instytucje zajmujące się wdrażaniem programów unijnych mają na celu wyłonienie projektów które:

1. spełniły kryteria wyboru projektów, 
2. spełniły kryteria wyboru projektów i uzyskały wymaganą liczbę punktów albo 
3.  spełniły kryteria wyboru projektów i uzyskały kolejno największą liczbę punktów – w przypadku gdy kwota przeznaczona na dofinansowanie projektów w konkursie nie wystarcza na objęcie dofinansowaniem wszystkich projektów.

Jeżeli zgłoszony do konkursu projekt nie uzyska wymaganej liczby punktów lub jeżeli instytucja, która ogłosiła konkurs, uzna, że nie spełnia on kryteriów wyboru projektów, projekt otrzymuje tzw. negatywną ocenę, skutkującą brakiem możliwości wybrania go do dofinansowania. Negatywną ocenę otrzyma także projekt, któremu przyznano wprawdzie wymaganą liczbę punktów lub uznano, iż spełnia on kryteria wyboru projektów, jednak na jego dofinansowanie w danym konkursie nie wystarczyło środków. W każdym z opisanych wyżej przypadków przedsiębiorcy wnioskującemu o dofinansowanie przysługuje prawo wniesienia protestu w celu ponownego sprawdzenia złożonego wniosku.

Ustawodawca zastrzegł tu jedynie, iż nie może stanowić wyłącznej przesłanki wniesienia protestu okoliczność, że kwota przeznaczona na dofinansowanie projektów w konkursie nie wystarcza na wybranie projektu do dofinansowania. Protest służyć ma jedynie ponownemu sprawdzeniu wniosku w zakresie spełniania kryteriów wyboru projektów.

Protest wnosi się go do instytucji zarządzającej konkursem za pośrednictwem instytucji, która go ogłosiła albo bezpośrednio do instytucji zarządzającej, jeśli to ona ogłosiła konkurs. Protest musi mieć formę pisemną i powinien zostać złożony w terminie 14 dni od dnia otrzymania informacji o zakończeniu oceny projektu. Instytucja, która ogłosiła konkurs i negatywnie oceniła projekt ma 14 dni na zweryfikowanie swojej oceny i ewentualną zmianę rozstrzygnięcia. Protest powinien zostać rozpoznany w terminie 21 dni. Ponowna ocena wniosku o dofinansowanie polega na weryfikacji kryteriów wyboru projektów, ale tylko w granicach, w jakich zostało to określone w treści protestu.

W przypadku nieuwzględnienia protestu, negatywnej ponownej oceny projektu lub pozostawienia protestu z jakiejkolwiek przyczyny bez rozpatrzenia, wnioskodawcy przysługuje prawo do wniesienia skargi do sądu administracyjnego. Skargę taką wnosi się bezpośrednio do tego sądu, w terminie 14 dni od dnia otrzymania informacji o wyniku rozpatrzenia protestu lub informacji o pozostawieniu go bez rozpatrzenia. Do skargi należy dołączyć dowód uiszczenia wpisu (opłaty sądowej), która w każdym wypadku wynosi 200 zł. Ponadto, należy też załączyć obligatoryjne załączniki w postaci:

1. wniosku o dofinansowanie projektu, 
2.  informacji o wynikach pierwotnej oceny projektu, 
3. protestu oraz 
4. informacji o wyniku rozpatrzenia protestu lub informacji o pozostawieniu protestu bez rozpatrzenia. 

Dokumenty te należy złożyć w sądzie w oryginale lub w postaci uwierzytelnionych kopii.

Wojewódzki sąd administracyjny, do którego skutecznie została wniesiona skarga, może ją rozstrzygnąć na jeden z trzech sposobów. Może on uwzględnić skargę, stwierdzając jednocześnie, że ocena projektu została przeprowadzona w sposób naruszający prawo i naruszenie to miało istotny wpływ na wynik oceny albo że pozostawienie protestu bez rozpatrzenia było nieuzasadnione. Sprawa jest wówczas przekazywana do ponownego rozpatrzenia przez właściwą instytucję. Może także oddalić skargę albo też umorzyć postępowanie w sprawie, jeżeli jest ono bezprzedmiotowe. Od każdego z powyższych rozstrzygnięć wnioskodawcy i właściwej instytucji służy skarga kasacyjna, którą należy wnieść w terminie 14 dni od dnia otrzymania wyroku wojewódzkiego sądu administracyjnego.

Codzienna praktyka zawodowa pozwala mi stwierdzić, iż średni czas rozpoznawania spraw przez wojewódzkie sądy administracyjne, liczony od momentu wpływu skargi, wynosi około sześciu miesięcy. Jeszcze dłużej, bo co najmniej 24 miesiące, trwa rozpoznawanie skarg kasacyjnych wnoszonych do Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie. Z uwagi na powyższą prawidłowość, a także mając na uwadze ograniczone ramy czasowe, w których Polska musi rozdysponować przyznane jej środki pochodzące z funduszy europejskich, ustawodawca zadbał, aby rozpoznawanie spraw tzw. protestowych przez sądy administracyjne miało odpowiednią dynamikę. Zarówno sąd pierwszej jak drugiej instancji musi się uporać z rozpoznaniem tego typu spraw w zaledwie 30 dni.